Advent 3 – Dankbaarheid

Advent betekent 'dat wat komt'. Het is traditioneel een voorbereidingstijd om in je ontvankelijkheid te komen, zodat je het licht van Kerst kan ontvangen. In vier 'bereidingen' (voltooien, verbinden, dankbaarheid, verstillen) maak je in je innerlijke- en uiterlijke leven de weg vrij.

Symbolisch beweeg je van mineraal naar plant, naar dier, naar mens. Met elk sterven gaat 'een luikje bij je open' tot je in zelfbewustzijn opstaat. Als in dit gedicht van Rumi: Ik was een mineraal en stierf als mineraal om een plant te worden. Ik stierf als plant om een dier te worden. Ik stierf als dier om op te staan als mens. 

HET RECEPT VOOR JOUW DERDE BEREIDING... DANKBAARHEID

Tot 20 december schep je orde in de braadslee van voltooien. Kneed het lijf soepel en laat het verder rijzen. Wok je hart, om en om, in je relaties tot het de volle smaak van verbinden krijgt. Terwijl dit alles suddert en gaart, bereik je het kookpunt in je leren. Vul je stoommandje van dankbaarheid met alle rauwe, bittere of onverteerde resten. Stoom ze gaar om ze te verwerken. Voeg je zegeningen toe en laat alle wrok, egoïsme en afgescheidenheid verdampen. Destilleer zo elke dag een drupje dank. 

Dank is geen koud kunstje

Twee adventskaarsen branden nu voluit. Bezie het spoor van dagelijkse lichtpuntjes op je Adventskalender. Merk je dat je stilaan een beetje ontdooit in je relaties en zachtjes bodem maakt? Dat je innerlijk tot léven komt in de dagopening en de Latifa-meditatie? Deze week brengt het baren van je dank je bij grotere ontvankelijkheid. Als lonkend perspectief groei je in bewustzijn en sensitiviteit en kom je in steeds meer licht te staan.

De derde bereiding, dankbaarheid, is een pittige marinade. Het heet niet voor niets dankbaar zijn, je doet het niet zomaar even. Je huidige levenssituatie kan het thema 'dankbaarheid' op scherp zetten. Hoe kun je dankbaarheid voelen als je met krapte, onzekerheid en tegenspoed kampt? Wat als je verlies te verteren hebt of als je verlangens niet zijn vervuld? Ons instinctieve, 'dierlijke' brein blijft hangen in angst en verzet. Spring moedig in de transformatie-kookpot en ga de echte alchemie aan.

De was van de persoonlijkheid dooft de vlam 

Dank is teer, kwetsbaar en het gloeit in je hart als een vlammetje. Herinner je het mensbeeld van de kaars in de tweeledigheid van essentie (lont) en persoonlijkheid (waslaag). Beiden zijn nodig, de was zet om in licht. Wat gebeurt er als de kaars een te dikke waslaag heeft? In het begin brandt hij prachtig. Maar al snel dooft de vlam in een overmaat van was. Dit is de crux met dank. Er zijn persoonlijkheid-krachten die het licht smoren, waardoor dank niet gevoeld kan worden. 

In de waslaag van je persoonlijkheid huizen je woeste draken, afweer van comfort of gulzigheid. Je bent een angstig 'rupsje-nooit-genoeg' in dat vervormde deel van je persoonlijkheid. Emotionele draken zijn als vette was waarin de vlam verzuipt: dat je zo verwend bent als een prinses, zielig als het meisje met de zwavelstokjes of listig als een vampier.  Soms blazen mentale draken al bij voorbaat het vlammetje uit in cynisme, voorkeuren en condities of door jezelf alles te ontzeggen. 

Ik stierf als dier...

In de transformatie-kookpot moet je het beest, de draken, in de bek kijken. Dat kan alleen jouw lont, de essentie. Liefdevol zien dat je vlam flakkert of walmt van P-gedoe, angstig en instinctief bezig is met 'hebben', jaloers is of moppert. Ontdekken dat 'krijgen' soms als zwarte roet op je ziel neerslaat. Verlangen kan niet stromen als elke behoefte wordt vervuld, onderdrukt of gedempt. Geen wonder dat je niet zo gemakkelijk diep door dankbaarheid wordt getroffen. 

Waar gehechtheid aan vormen en beelden -hoe je het hebben wilt- de afgescheidenheid veroorzaakt, legt liefde de eenheid bloot. De kwelling van gemis verdragen, brengt je naar het kookpunt van je leren. Pas als het stoom uit je oren komt, voel je waar je écht, zélf en werkelijk naar verlangt. Iets dat als diepe wens in je ziel huist, onder je materiële behoeftes. Bewust dat ongemakkelijke brandpunt durven opzoeken, maakt je ontvankelijk. Het opent je om de vervullende momenten in je dagelijks leven te herkennen, die raken aan dat diepere verlangen. 

Aanvaarden brengt je bij dankbaarheid

Maak een lijst met ingrediënten voor de marinade van dankbaarheid. Begin met alles op te sommen wat er nu is, wat er in januari nog niet was. Fijn, mooi of vreselijk, maakt niet uit. Kijk feitelijk naar je leef- en werksituatie en je relaties, maar ook naar wat je zelf hebt verworven. Wat heb je ontdekt en ontwikkeld dit jaar? Herken de lichtpuntjes in een moeilijke periode. Zie de tere kostbaarheid van wat je als vanzelfsprekend beschouwt. 

Ontdek wat je verrijkt heeft in een verlies of welke tegenslag stiekem een ‘blessing in disguise’ is. Maak het niet mooier dan het is, maar ook niet dramatischer. Breng alles het in het leren. Wees eerlijk waar je angst, wrok of behoudzucht je in het oude liedje houden. Soms duurt het even voordat het lont van de essentie vlam kan vatten, als de pijn nog te groot is of de wond te vers. Blijf niet sputteren in gelukt/mislukt denken.

Zoals in het gedicht van Rumi bij de marinade van verbinden: er is een veld voorbij 'goed en fout'! Maak jouw lijst en kijk het aan. In het diepe aanvaarden en de eerlijkheid van  ‘zo is het' opent zich nieuwe ruimte, juist inclusief de pijn. Dankbaarheid is de wijn voor de ziel. Ga door, word dronken!

Báár je dank

Nu je alle ingrediënten bijeen hebt, leg je de rauwe, bittere of onverteerde resten in je derde Advent stoommandje. Welke brokken zijn klaar om te verwerken? Wat is het ketelsteen dat je in verkalkte illusies en spookbeelden gevangen houdt? Waar gloort een nieuw perspectief in oude, onverteerde shit? Welke wrok mag verdampen? Heb compassie en geduld met jezelf, en doe dit transformatie werk jaar na jaar. Alles heeft zijn tijd, elke Advent maak je een nieuwe ronde. 

Ik kon pas na 6 jaar - donkere tijden van depressie, pijn en zwelgen in zelfmedelijden- samen Kerst vieren met de nieuwe partner van de vader van mijn oudste zoon. Nu ben ik dankbaar voor wat zij in onze levens heeft betekend. Pure transformatie, een omzetting die ik zelf gemaakt heb. In het 'jaar van mijn vader' (waarin ik hem overleefde) verwijderde ik moedig de ketelsteen van 20 jaar onvoltooid verleden tijd. Pas nu kan ik de rauwe werkelijkheid aannemen en omzetten. Kom ik in mijn volwassenheid en autonomie. 

Dank kun je báren na iets tot op de bodem doorleefd te hebben. Je kan het niet forceren of bedenken. Ineens ben je zover dat je zélf iets kan omzetten. Het werkt als een bevalling, waarin je jouw schaduw ontlaadt. Uit de diepte laat je al je onvrede, onrust en onlust toe, als een dierlijke oerkracht. Schrijf, vertel, grom, brul, dans en worstel je pijn en gedoe door het nauwe mentale of emotionele geboortekanaal. Geef expressie aan wat je nog in de weg zit, liefst in de vrije natuur of op muziek. 

Omdat je weet wat dankbaarheid is, kun je het leven vieren

Vang elke druppel dankbaarheid op, die je hebt geëxtraheerd. Tel je vele zegeningen. En laat het weten, in je intieme kring, wat je dit jaar doorvoeld en omgezet hebt. Dat is waar je innig dankbaar voor bent. Je kenbaar maken in je dank, hoe je kon buigen omwille van dat vlammetje in je hart, is de echte overgave. Schrijf het in je kerstkaarten, vertel aan het kerstdiner of maak in de Oudjaar-borrel een rondje waarin iedereen erover verhaalt.

Voltooi in dank de losse eindjes die je dwarszitten, verzacht naar je nabijen en baar je dank deze weken. Reis gestaag verder door de donkerte. Baan de weg naar het licht met de oefeningen, doe de dagopening en de Latifa-meditatie. In de Advent dagsluiting-meditatie beoefen je het danken. Ervaar de gloed van dankbaarheid als schepsel en schepper. Koester het tere vlammetje in je hart, dat eeuwig gloeit. Zo kom je op smaak, knapperig gestoomd en doortrokken van diepe compassie. 

Marianne Broos | Broos Levenskunstwerk | december 2024